(info) fabrikage dyneema lijnen

dmartino

Berichten: 66
Februari 28, 2009, 17:20:30
edit2Rapporteer  
De verbinding tussen jou en je vlieger is enkel een materiaal van minder dan een vierkante millimeter doorsnede. Hoe goed je vlieger ook mag zijn het gevoel gaat uiteindelijk door de vliegerlijn. De vliegerlijn wordt echter vaak onderschat.

De lijn voor kites heeft verschillende aspecten die belangrijk zijn voor de perfecte lijn.

Geen rek, hierdoor staat de kiter direct in verbinding met zijn kite, elke beweging van de kiter resulteert in een beweging in de vlieger.
Dun, ideaal is een oneindig dunne lijn. De lijn is een volume die zich door de lucht heen en weer beweegt, door de lengte kan dit redelijk veel wrijving veroorzaken.
Glad, een kite lijn dient heel erg glad te zijn, dit geeft de kiter de mogelijkheid om zonder slijtage en ellende rotaties te doen.

Om deze aspecten te bereiken blijven er twee soorten materialen over lijnen; Spectra en Dyneema, welke beide nagenoeg dezelfde eigenschappen hebben. Dyneema wordt in NL en Japan geproduceerd door DSM, terwijl Spectra in USA door Honeywell geproduceerd wordt gebruikmakend van licentierechten verstrekt door DSM.
Dyneema is een super sterke polyethylene vezel, deze wordt gefabriceerd doormiddel van en door DSM gepatenteerde “gel spinning”proces. Dit resulteert in een fiber dat 15 maal sterker is dan staal, super light is en bestand is tegen UV licht en chemicaliën.

Grondstof Dyneema
Eigenlijk wordt dyneema gemaakt op basis van hetzelfde product als mayonaise emmertjes gemaakt zijn: Polyethyleen. Echter door speciale behandelingen zijn de moleculen extreem lang, en dat geeft ook zijn sterkte.
Dyneema is beschikbaar in verschillende kwaliteiten welke aangegeven wordt met SK en nummer. Hoe hoger het nummer hoe beter de kwaliteit van het Dyneema.
SK25-SK60-SK65 worden hoofdzakelijk gebruikt voor off-shore touw, visnetten en kleding. SK75 is een hoogwaardiger vezel die 10% sterker is als SK65. Voor hoogwaardige vliegerlijnen wordt SK65 en SK75 ingezet in verschillende garendiktes, en vaak ook door elkaar heen gebruikt ni een enkele lijn. 

Het smeltpunt ligt rond de 150gr C. Het smelt ook niet echt als je een lijn wilt dichtsmelten. http://nl.wikipedia.org/wiki/Dyneema. Echter de temperatuur dat de sterkte fors afneemt is al een stuk lager. Toch is er geen enkel beter alternatief, en als opvolger van Aramide (beter bekent onder de handelsnaam Kevlar) absoluut een enorme stap vooruit. Voor vliegerlijnen is dyneema veel veiliger (Kevlar snijdt als een mes) en er zijn destijds veel ongelukken mee gebeurd. Aramide is daardoor tegenwoordig verboden om als vliegerlijnen te dienen.

Het verschil in elasticiteit tussen de mayo variant en de lijn is opmerkelijk, 1,3Gpa en 98Gpa, dat scheelt nogal wat!

De kunst tot de perfecte vliegerlijn
Het Dyneema wordt door DSM aangeleverd als garen in verschillende diktes aan de vlechterij. Nu is het de kunst de goede verhouding van aantal garens en garen-diktes de gewenste lijnstrekte te krijgen. Deze verhouding bepaalt de treksterkte van de lijn. Met dun garen en 16 kluppels gevuld met garen tegelijk maak je weliswaar een mooie gladde lijn, echter door de grote hoeveelheid vlechtingen is de doorloop tijd van de machine erg laag, dus duur. Een ander nadeel is de rek, elke vlechting veroorzaakt een heel klein beetje rek, dus hoe meer vlechtingen per cm hoe meer rek. Gaan we deze lijn maken met dik garen met maar 6 garenkluppels, dan zal deze lijn minder rek vertonen, echter zijn de vlechtingen heel erg grof en de lijn erg bobbelig.

Een andere variabele is de vlechthoek, hoe groter de vlecht hoek, hoe gladder, maar ook hoe dikker de lijn wordt, dus ook hier moet er en compromis gesloten worden, voor de optimale vliegerlijn.

Stappen plan tot een lijn
Als eerste komt het Dyneema garen van DSM aan bij de vlechterij. Dit garen wordt geleverd op een bulk spoel. Deze bulkspoelen worden overgespoeld op kleinere spoelen die op de vlechtmachine passen, kluppels genaamd. De vlechtmachine kan nu ingesteld worden, vlechthoek, doorloop snelheid, aantal kluppels en garendikte. Het daadwerkelijke vlechten kan beginnen.
Een mooi detail voor de hoge kwaliteit is het splichen. Het splichen is een methode om twee garens aan elkaar te verbinden door middel van hoge druk lucht. De twee garens worden letterlijk aan elkaar geblazen zodat er een knooploze verbinding ontstaat. Het is hierdoor mogelijk een kluppel te vervangen indien deze breekt of leeg is.

Nu de lijn gevlochten is, is de lijn nog niet klaar voor gebruik. De volgende stap is het stretchen van de lijn, ofwel het oprekken van de lijn onder een hoge temperatuur. Alle rek welke ontstaan is door de vlechting wordt er nu onder een hoge temperatuur uitgetrokken. Tijdens het stretchen kan de oorspronkelijke witte lijn worden voorzien van een kleurcoating. Dit is ook de reden dat de coating na verloop van tijd vervaagd. Het blijft namelijk geverfd wit garen.
De volgende productie stap is het stempelen, de lijn wordt op een ingestelde lengte gestempeld en in stukken geknipt. Voordat de lijn geleverd wordt, moet deze alleen nog gesleeved worden en op een winder worden gedraaid.

De lijn is nu klaar voor veel kiteplezier.
Michiel.
Moderator

Berichten: 15917
Logs: 0 | 308 uur
Antwoord #1 Februari 28, 2009, 17:45:29
edit2Rapporteer  
Interessant verhaal!
Ik heb het mogen aanschouwen hoe dat vlechten (braiden) gaat met al die kluppels. Ziet er best interessant uit.

Peter Lynn noemde zijn vliegerlijnen SK75 in het verleden, nu weet ik dus waarom Wink
F*ck Gravity

Berichten: 192
Antwoord #2 Februari 28, 2009, 17:54:47
edit2Rapporteer  
Heel cool om te lezen hoe dit nu werkt!
El Rudo

Berichten: 6292
Logs: 0 | 252 uur
Antwoord #3 Februari 28, 2009, 22:23:13
edit2Rapporteer  
prima artikel! Het grappige blijf ik vinden dat Dyneema bestaat uit lange moleculen polyethyleen, ofwel mayonaise emmertjes plastic. Het is overigens wel behoorlijk gemodificeerd, het smeltpunt ligt rond de 150gr C. Het smelt ook niet echt als je een lijn wilt dichtsmelten.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Dyneema
Het verschil in elasticiteit tussen de mayo variant en de lijn is opmerkelijk, 1,3Gpa en 98Gpa, dat scheelt nogal wat!
Ocean-Limbo

Berichten: 2637
Antwoord #4 Februari 28, 2009, 22:42:02
edit2Rapporteer  
1,3Gpa en 98Gpa, dat scheelt nogal wat!

Ja, dat viel mij ook al op Grin
Robert H.

Berichten: 567
Logs: 0 | 2 uur
Antwoord #5 Maart 01, 2009, 01:03:41
edit2Rapporteer  
Top artikel!
Joy.H

Berichten: 1028
Antwoord #6 Maart 01, 2009, 04:32:36
edit2Rapporteer  
is idd erg interessant  ThumpsUp
Michiel.
Moderator

Berichten: 15917
Logs: 0 | 308 uur
Antwoord #7 Maart 01, 2009, 12:23:33
edit2Rapporteer  
het smeltpunt ligt rond de 150gr C.

Als de dames en heren chemici dat er nu eens fors omhoog engineering, dan hang ik wat prettiger onder die lijnen heb ik gemerkt Angry ThumpDown

150°C is het smeltpunt, echter de temperatuur dat de sterkte fors afneemt is al een stuk lager.
Toch is er geen enkel beter alternatief, en als opvolger van Aramide (beter bekent onder de handelsnaam Kevlar) absoluut een enorme stap vooruit ThumpsUp
Alferink

Berichten: 1730
Antwoord #8 Maart 02, 2009, 11:53:31
edit2Rapporteer  
"150°C is het smeltpunt, echter de temperatuur dat de sterkte fors afneemt is al een stuk lager."

Wat merk je daarvan dan?  Zolang al je lijnen dyneema zijn is er toch niks aan de hand?
Idefixe

Berichten: 8241
Antwoord #9 Maart 02, 2009, 11:56:57
edit2Rapporteer  
"150°C is het smeltpunt, echter de temperatuur dat de sterkte fors afneemt is al een stuk lager."
Wat merk je daarvan dan?  Zolang al je lijnen dyneema zijn is er toch niks aan de hand?
Door wrijving kan de temp. sterk toenemen. Als je met jouw lijnen door de lijnen van iemand anders heen gaat ( of andersom) zie je al snel lijnbreuk / beschadiging van je lijnen optreden.
Michiel.
Moderator

Berichten: 15917
Logs: 0 | 308 uur
Antwoord #10 Maart 02, 2009, 13:26:48
edit2Rapporteer  
"150°C is het smeltpunt, echter de temperatuur dat de sterkte fors afneemt is al een stuk lager."
Wat merk je daarvan dan?  Zolang al je lijnen dyneema zijn is er toch niks aan de hand?
Door wrijving kan de temp. sterk toenemen. Als je met jouw lijnen door de lijnen van iemand anders heen gaat ( of andersom) zie je al snel lijnbreuk / beschadiging van je lijnen optreden.

Idd. zoals Idefixe aangeeft kan dat gebeuren, hoewel dyneema de eigenschap heeft vrij glad te zijn, en makkelijk over hetzelfde materiaal heen kan "glijden". Maar de weestand kan zeker bij vele twisten flink oplopen, waarbij warmte dus vrij kan komen.

En zoals ik voor de zoveelste keer had: nieuwe bar met dyneema lijnen (uiteraard), waarbij er een lijn waarschijnlijk vast was komen te zitten in de wikkel (braiding) machine. Gevolg: zeer stijve lijn ter plaatste waar het heet is geworden, en 700kg in 15 sec. doormidden.

Kevlar heeft een enorm hoog smeltpunt. Het wordt veel toegepast in vuurvaste (be)kleding. Echter voor vliegerlijnen is dyneema gewoon veiliger (Kevlar snijdt als een mes bijvoorbeeld)
Morres

Berichten: 9427
Antwoord #11 Maart 02, 2009, 15:00:03
edit2Rapporteer  
Handig tegen Duitsers maar idd, neit veilig, wilde dat eerder al opmerken. Bovendien zullen lijnen nog duurder worden.
Michiel.
Moderator

Berichten: 15917
Logs: 0 | 308 uur
Antwoord #12 Maart 02, 2009, 15:10:37
edit2Rapporteer  
Kevlar was halverwege de jaren 80 DE vliegerlijn voor powerkiten. Dyneema was toen nog niet te krijgen als vliegerlijn. Toen zijn er wel wat ongelukken gebeurd door de scherpe lijnen.

En duur waren ze toen niet, alhoewel het moeilijk met elkaar vergelijken is. Kevlar als vliegerlijn mag ook niet meer verkocht worden.
Faxie

Berichten: 3330
Logs: 0 | 7 uur
Antwoord #13 Januari 11, 2016, 20:20:18
edit2Rapporteer  
Flinke kick, maar deze was nog gepost op kiteforum. Kende dit pdf'je nog niet.

origineel (testuitslagen beter leesbaar): http://www.liros.com/fileadmin/user_upload/dateien/Aktuelles/News/Zerreissprobe.pdf

vertaald: http://www.kiteforum.com/download/file.php?id=70960
kite2fly

Berichten: 234
Antwoord #14 Januari 11, 2016, 21:52:59
edit2Rapporteer  
Hmmm raar dat de specs van Liros zelf niet overeen komen met de metingen in het lab van Liros.

DC300 - 390daN (spec = 300) - 1.5mm dik (spec = 1.8) -  1.66g/m (spec = 2)
DC301 - 324daN (spec = 445) - 1.25mm dik (spec = 1.5) - 1.29g/m (?)
DC201 - 195daN (spec = 267) - 1mm dik (spec = 1.1) - 0.89g/m (spec = ?)

http://www.liros.com/fileadmin/user_upload/dateien/Service/Downloads/Prospekte/LIROS_Kite_XP.pdf
http://www.liros.com/en/products/productfinder/details/detail/liros-dc.html

DC201 en DC301 scoren echt enorm onder de opgegegeven specs maar dat wordt niet eens benoemd?

Maar misschien mis ik in de haast eea ;-)
Faxie

Berichten: 3330
Logs: 0 | 7 uur
Antwoord #15 Januari 11, 2016, 22:51:05
edit2Rapporteer  
Hmmm raar dat de specs van Liros zelf niet overeen komen met de metingen in het lab van Liros.

DC300 - 390daN (spec = 300) - 1.5mm dik (spec = 1.8) -  1.66g/m (spec = 2)
DC301 - 324daN (spec = 445) - 1.25mm dik (spec = 1.5) - 1.29g/m (?)
DC201 - 195daN (spec = 267) - 1mm dik (spec = 1.1) - 0.89g/m (spec = ?)

http://www.liros.com/fileadmin/user_upload/dateien/Service/Downloads/Prospekte/LIROS_Kite_XP.pdf
http://www.liros.com/en/products/productfinder/details/detail/liros-dc.html

DC201 en DC301 scoren echt enorm onder de opgegegeven specs maar dat wordt niet eens benoemd?

Maar misschien mis ik in de haast eea ;-)


Op de website staan in het tabelletje rechts sommige diameters meerdere keren (bv van de 201 die 1,1 mm is staat een daN van 160 en 267)

Zal daar wel mee te maken hebben. De tests waren waarschijnlijk met de 'oude' lijnen. En het waren ook lijnen die direct van een bar af gehaald waren, dus wellicht heeft de kitefabrikant er nog iets mee gedaan.

De 301 is ook een stuk dunner (1,25 ipv 1,5) dus wellicht ook verkeerd aangeduid? ..
Erik@Spijk

Berichten: 861
Logs: 0 | 459 uur
Antwoord #16 Januari 12, 2016, 22:18:16
edit2Rapporteer  
Mooie kick, zeker nog relevant ondanks dat je gelukkig weinig gebroken lijnen ziet.

Als ik de tabellen lees dat er is geen fabrikant die veel minder dan een totaal van 1000 kgf aan de bar monteert. (Core pro zit op bijna 2000 kgf, die loop je niet stuk)

Wellicht kan je dan ook de conclusie trekken dat het breken van kitelijnen niet direct door de kracht komt  maar door eventuele beschadigingen of veroudering.

Was er ook geen switch filmpje die aantoonde dat de kracht op de kitelijnen onder het gewicht van de kiter bleef? (muv springen)
Faxie

Berichten: 3330
Logs: 0 | 7 uur
Antwoord #17 Januari 12, 2016, 22:31:19
edit2Rapporteer  
Mooie kick, zeker nog relevant ondanks dat je gelukkig weinig gebroken lijnen ziet.

Als ik de tabellen lees dat er is geen fabrikant die veel minder dan een totaal van 1000 kgf aan de bar monteert. (Core pro zit op bijna 2000 kgf, die loop je niet stuk)

Wellicht kan je dan ook de conclusie trekken dat het breken van kitelijnen niet direct door de kracht komt  maar door eventuele beschadigingen of veroudering.

Was er ook geen switch filmpje die aantoonde dat de kracht op de kitelijnen onder het gewicht van de kiter bleef? (muv springen)


Dat filmpje was van Mutiny:


http://www.youtube.com/watch?v=5w-fyN7wjN4


Ik heb een tijdje geleden trouwens voor 7,- bij de Action een lange ronde glazen vaas met een diameter van ~20 cm en een hoogte van ~63 cm waar ik mijn bar tegenwoordig inleg na elke sessie. Voor onderop ga ik nog een verhoogd roostertje zoeken (theekan onderzetter oid) Dat zou al wat moeten kunnen schelen met zand dat achterblijft. Dat is de grootste lijnenkiller volgens mij. Samen met sleeves. Zout maakt niet eens zo heel veel uit blijkbaar.
Evan
Administrator

Berichten: 9651
Logs: 0 | 1481 uur
Antwoord #18 Januari 12, 2016, 23:26:29
edit2Rapporteer  
Nu alleen nog een test met 8bft goed vlagerige wind en volledig overpowerd met een zwaardere kiter, kijken wat dan de krachten op de lijnen zijn Wink

Het soort wind dat je na 10min bekaf bent en ondanks dat je met alle macht je bar vast houd deze alsnog uit je handen gerukt word tijdens een windvlaag. Daar moeten de lijnen ook tegen kunnen na een jaar gebruikt te zijn.
/-||_( )|-|/-|
Moderator

Berichten: 3902
Antwoord #19 Januari 13, 2016, 09:10:37
edit2Rapporteer  
....filmpje die aantoonde dat de kracht op de kitelijnen onder het gewicht van de kiter bleef? (muv springen)

3e wet van Newton:
Als de kracht hoger was geweest zou je altijd van het water worden getrokken

De kracht op de lijnen wordt alleen hoger vanaf het moment dat je full edged, daarbij de lijnen maximaal spant en deze kracht neemt geleidelijk weer af tot kort voor het hoogste moment van de sprong en bv met een piekspanning bij een heel harde crash en de bar aangespannen blijft).
Verder wordt je lichaamsgewicht altijd verdeeld over de 2 powerlijnen (depower) of verdeeld over 4 lijnen (bij aangetrokken bar)



De allerhoogste spanning op de lijnen beleefde pas geleden Nicolo Porcella op Jaws...
Jellevw

Berichten: 673
Logs: 0 | 249 uur
Antwoord #20 Januari 13, 2016, 10:23:18
edit2Rapporteer  

Ik spoel mijn bar altijd gewoon af met de tuinslang zodra ik thuis kom. Lijkt mij voldoende. Weet niet of het verstandig is om je bar in water te laten staan.
Michiel.
Moderator

Berichten: 15917
Logs: 0 | 308 uur
Antwoord #21 Januari 13, 2016, 10:30:59
edit2Rapporteer  
De 13e wet van newton: spoelen helpt beter dan weken Grin
Je bar met zoet water afspoelen na een sessie bevordert de levensduur van o.a. de lijnen aanzienlijk.
Zoutkristallen kunnen zich vormen tussen de losse vezels evenals zand en ander vuil, welke op den duur je lijnen doen slijten.

Dus ook niet te lang wachten, iig niet op laten drogen na een sessie.
De tuinslang is een prima optie!
Ondabeach

Berichten: 1191
Antwoord #22 Januari 13, 2016, 10:49:34
edit2Rapporteer  
Nu alleen nog een test met 8bft goed vlagerige wind en volledig overpowerd met een zwaardere kiter, kijken wat dan de krachten op de lijnen zijn Wink

Het soort wind dat je na 10min bekaf bent en ondanks dat je met alle macht je bar vast houd deze alsnog uit je handen gerukt word tijdens een windvlaag. Daar moeten de lijnen ook tegen kunnen na een jaar gebruikt te zijn.

Klopt helemaal! De standaard lijnen voldoen bij mij niet. Ik ben zo'n wat zwaardere kiter en heb de infexion upgrade op de bar (sterkere lijnen)
Ik moet meestal een maatje groter varen dus komt er meer kracht op de lijnen te staan.
Ik ervaar directer stuur gedrag, dus minder rek in de lijnen, wat de levensduur en veiligheid ten goede komt.
Ocean-Limbo

Berichten: 2637
Antwoord #23 Januari 13, 2016, 11:39:57
edit2Rapporteer  
Nu alleen nog een test met 8bft goed vlagerige wind en volledig overpowerd met een zwaardere kiter, kijken wat dan de krachten op de lijnen zijn Wink

Het soort wind dat je na 10min bekaf bent en ondanks dat je met alle macht je bar vast houd deze alsnog uit je handen gerukt word tijdens een windvlaag. Daar moeten de lijnen ook tegen kunnen na een jaar gebruikt te zijn.

Klopt helemaal! De standaard lijnen voldoen bij mij niet. Ik ben zo'n wat zwaardere kiter en heb de infexion upgrade op de bar (sterkere lijnen)
Ik moet meestal een maatje groter varen dus komt er meer kracht op de lijnen te staan.
Ik ervaar directer stuur gedrag, dus minder rek in de lijnen, wat de levensduur en veiligheid ten goede komt.

ik ben (nog) geen zwaardere kiter maar heb ook een bar met Infexionlijnen laten maken. Deze lijnen zien er na een jaar varen nog perfect uit. Niks verkleuring, rafelen of zandkorreltjes  .....

Ik heb zwaardere lijnen genomen omdat ik een keer een stuurlijnbreuk heb meegemaakt. Gelukkig liep dit met een sisser af maar desondanks schrik ik soms nog wel eens wakker van dit moment. De zwaardere lijnen van Infexion geven mij gewoon een  ...... veilig gevoel  Grin
Ondabeach

Berichten: 1191
Antwoord #24 Januari 13, 2016, 12:36:29
edit2Rapporteer  
Bij mij liep het dus minder goed af na een lijnbreuk.. (op deze bar al 2x de standaard lijnen vervangen) gevolg 1cm kortere gevoelloze vinger.
De sterkere lijnen geven idd een veilig gevoel en nog als nieuw na 1 1/2 jaar.
« vorige volgende »
Ga naar:  


© 2002 - 2024 Kitehigh

Sorry, the copyright must be in the template.
Please notify this forum's administrator that this site is missing the copyright message for SMF so they can rectify the situation. Display of copyright is a legal requirement. For more information on this please visit the Simple Machines website.